Ασβέστιο 1. Ιστορία
Το Ασβέστιο είναι το 5ο πιο συχνά απαντώμενο στοιχείο στον φλοιό τη Γης και αποτελεί το 3% της δομής του συμμετέχοντας στο μόριο πολλων μεταλλικών ενώσεων και ορυκτών (CaS04-γύψος-αλάβαστρο) κ.ά). Το Ελληνικό όνομα ασβέστιο προέρχεται από οξείδιο του ασβεστίου (CaO). Το λατινικό όνομά του Calcium το πήρε από την λέξη calx (ασβέστης). Είναι δισθενές μέταλλο και το σύμβολό του είναι Ca. Ανακαλύφθηκε σαν μέταλλο από τον Sir Humphry Davy το 1808.
Όπως είπαμε και στην εισαγωγή, τα πρώτα κύτταρα που δημιουργήθηκαν στην αρχέγονη θάλασσα που περιέβαλλε τη Γη πριν δισεκατομμύρια χρόνια, ζούσαν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν τα ιόντα καλίου και μαγνησίου και αυτό μιμήθηκαν κατά τη δημιουργία του ενδοκυτταρικού περιβάλλοντός τους. Όσο όμως προχωρούσε η εξέλιξη, οι γεωλογικές μεταβολές που ακολούθησαν με τις εκρήξεις των ηφαιστείων και την λάβα που ξεχύθηκε από αυτά στο περιβάλλον, άλλαξαν την σύνθεση της αρχέγονης θάλασσας και τα ιόντα που κυριαρχούσαν πλέον ήταν το ασβέστιο και το νάτριο. Οι πρωτόγονοι οργανισμοί, για να διατηρήσουν σταθερές τις ενδοκυτταρικές συγκεντρώσεις των ιόντων τους και να συνεχίσουν να λειτουργούν σωστά, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν αντλίες ιόντων στην κυτταρική μεμβράνη και το κυτταρόπλασμα τους, οι οποίες να ελέγχουν την μετακίνηση του ασβεστίου και του νατρίου από και προς το εσωτερικό μικροπεριβάλλον τους. Έτσι και σήμερα, το κυτταρόπλασμα των κυττάρων του σώματός μας περιέχει πολύ λιγότερο ασβέστιο από το περιβάλλον και διαθέτει διαφόρων ειδών αντλίες ασβεστίου για να διατηρεί σταθερή αυτή τη διαφορά (Rasmussen H., Bordier P. 1974 doi: 10.1016/0002-9343(74)90802-x., 2013, https://doi.org/10.1111/jeu.12070).).
Η σύνδεση της βιταμίνης D με το ασβέστιο γίνεται βασικά 600 εκατομμύρια χρόνια πριν όταν οι ζωντανοί οργανισμοί αρχίζουν να δημιουργούν εξωσκελετούς για την άμυνα και προστασία τους και ενδοσκελετους για την στήριξη των οργάνων τους. Τότε η βιταμίνη D άρχισε να συμμετέχει στην απορρόφηση και την διακίνηση του ασβεστίου στον οργανισμό μαζί με τον πυρηνικό υποδοχέα της (VDR). Κάποια δεκάδες εκατομμύρια χρόνια μετά δημιουργούνται και οι άλλες δύο ασβεστιοτροπικές ορμόνες, η παραθορμόνη και η καλσιτονίνη.