European Calcified Tissue Society (ECTS 2013)
18-21 May 2013, Lisbon, Portugal
Τέσσερεις ενδιαφέρουσες ανασκοπήσεις για θέματα που δεν έχουν διευκρινισθεί ακόμη στη διεθνή βιβλιογραφία
1. Η θεραπεία της Οστεοπόρωσης στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Jennifer Walsh
Academic Unit of Bone Metabolism, Sheffield, UK.
Χαμηλή οστική μάζα στις νέες γυναίκες είναι αποτέλεσμα κάποιων καταστάσεων όπως: διαταραχές διατροφής, πρόωρη αναστολή παραγωγής ορμονών, γενετικές παθήσεις ή θεραπεία με κορτιζόνη
Γενικά ο απόλυτος κίνδυνος κατάγματος ακόμη και σε χαμηλή οστική μάζα είναι μικρός στις νέες γυναίκες.
Η αντιμετώπιση της κατάστασης αρχίζει με μια προσπάθεια διάγνωσης και θεραπείας της υπεύθυνης νόσου, εάν είναι δυνατόν και με κάποιοες αλλαγές των καθημερινών συνηθειών όπου είναι εφαρμόσιμο.
Κλινικές μελέτες στηριζόμενες σε διαδικασίες ιατρικής δι’ αποδείξεων είναι πολύ σπάνιες σε γυναίκες με πρόωρη εμμηνόπαυση και οι περισσότεροι κλινικοί χορηγούν επιπλέον οιστρογόνα στις γυναίκες αυτές μέχρι να φθάσουν στην ηλικία μιας φυσιολογικής εμμηνόπαυσης. Δυστυχώς κανείς δεν γνωρίζει εάν αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση.
Υπάρχουν αρκετές κλινικές μελέτες για την νευρογενή ανορεξία. Στις περιπτώσεις αυτές χορηγείται συνδυασμός διαδερμικού ή από του στόματος οιστρογόνου με DHEAS ή IGF1 σε μια προσπάθεια να ανασταλεί η οστεόλυση και να αυξηθεί η οστεοπαραγωγή.
Στην οστεοπόρωση από κορτικοστεροειδή έχουν χορηγηθεί τα Διφωσφονικά και η Τεριπαρατίδη με καλά αποτελέσματα.
Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να γιατρός να έχει υπόψη του, όταν χορηγεί καποιο φάρμακο, την πιθανότητα μιας εγκυμοσύνης και τις παραμορφώσεις που μπορούν να προκαλέσουν στο έμβρυο τα φάρμακα αυτά όπως και την υπασβεστιαιμία που μπορούν να προκαλέσουν στο νεογέννητο τα Διφωσφονικά. Παρόλα αυτά τα Διφωσφονικά προτιμώνται γιατί έχουν μια γρήγορη δράση.
Σε όλες τις περιπτώσεις η γυναίκα πρέπει να ενημερώνεται ότι τα φάρμακα χορηγούνται εκτός ενδείξεων.
Συμπερασματικά θα πρέπει να τονίσει κάποιος ότι φαρμακοθεραπεία σε προεμμηνοπαυσιακή γυναίκα θα χορηγηθεί μόνο όταν ό κίνδυνος οστεοπορωτικού κατάγματος είναι εξαιρετικά μεγάλος.
DOI: 10.1530/boneabs.1.CU1.2
2. Φαρμακοθεραπεία σε ανδρική οστεοπόρωση
Steven Boonen
Leuven University, Leuven, Belgium.
Παρόλο που η γνώση της ύπαρξης οστεοπόρωσης στους άνδρες έχει βελτιωθεί η νόσος εξακολουθεί να μην διαγιγνώσκεται συχνά και να θεραπεύεται σπάνια. Εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν ομοιότητες με την οστεοπόρωση των γυναικών παρόλο που πρέπει πολλές φορές να υφίστανται παθοφυσιολογικές διαφορές που δεν αναγνωρίζονται κλινικά. Οι άνδρες πρέπει να λάβουν θεραπεία με βάση την 10ετή πιθανότητα κατάγματος όπως και οι γυναίκες. Τα Διφωσφονικά αναστέλλουν την οστεόλυση και είναι τα φάρμακα που χορηγούνται συχνότερα στην ανδρική οστεοπόρωση. Η θεραπευτική απάντηση των Διφωσφονικών στην ανδρική οστεοπόρωση ομοιάζει πολύ με αυτή που διαπιστώνεται στην μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση. Μέχρι σήμερα σαφή αντικαταγματικά αποτελέσματα έχουμε με την Αλενδρονάτη και την Ριζεδρονάτη, Αλλάκ και με το Ζολεδρονικό οξύ τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα δείχνουν ότι είναι ίδια με αυτά των γυναικών.
Το Denosumab έχει δείξει ότι αυξάνει την οστική πυκνότητα και μειώνει τα κατάγματα σε άνδρες με καρκίνο του προστάτη υπό ορμονοθεραπεία. Πρόσφατα μελέτες έδειξαν ότι και στους άνδρες το Denosumab έχει το ιδιο θετικό αποτέλεσμα στην οστική μάζα και στα κατάγματα όπως στις γυναίκες. Τα ίδια έχουν αποδειχθεί και με το ρανελικό Στρόντιο και την Τεριπαρατίδη. Τέλος φαίνεται ότι και η εφαρμογή του FRAX στους άνδρες έχει την ίδια χρησιμότητα με αυτή των γυναικών.
DOI: 10.1530/boneabs.1.CU1
3. Οστεοπόρωση από γλυκοκορτικοειδή
Cyrus Cooper
MRC Lifecourse Epidemiology Unit, University of Southampton; and
Institute of Musculoskeletal Science, University of Oxford, UK.
Τόσο η ECTS όσο και ο IOF πρόσφατα δημιούργησαν ένα πλαίσιο πα΄ν στο οποίο θα στηριχθούν οι κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεάι της οστεοπόρωσης που προκαλούν τα γλυκοκορτικοειδή σε άνδρες και γυναίκες μεγαλύτερους των 18 ετών, που λαμβάνουν τα φάρμακα για περισσότερους από 6 μήνες.
Τα γλυκοκορτικοειδή από του στόματος χορηγούνται για την θεραπεία πολλών παθήσεων τόσο του μυοσκελετικού συστήματος όσο και των πνευμόνων. Σύμφωνα με τις στατιστικές περισσότερο από το 4,6% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών λαμβάνουν κορτιζόνη και ο καταγματικός κίνδυνος αυξάνει από τους πρώτους 3 έως 6 μήνες. Ακόμη και με μικρές δόσεις. Ο σχετικός κίνδυνος αυξάνεται στο 5.18 (95% CI 4.25–6.31), όταν ο ασθενής λαμβανει 7,5 mg την ημέρα πρεδνιζολόνης.
Οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και οι νέοι άνδρες έχουν χαμηλότερο καταγματικό κίνδυνο.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιούμε στην μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση και στην ανδρική οστεοπόρωση και έχουν τα ίδια αποτελέσματα όσον αφορά την οστική μάζα. Η αντικαταγματική δυνατότητα πολλών από αυτά δεν έχει μελετηθεί.
DOI: 10.1530/boneabs.1.CU1.5
4. Η δράση των αντιφλεγμονωδών θεραπειών (αντιTNF θεραπειών) στα οστά.
Willem Lems
VU University Medical Centre, Amsterdam, The Netherlands.
Είναι γνωστό ότι όλες οι χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, ο συστεμικός ερυθηματώδης Λύκος και άλλες προκαλούν μείωση της οστικής μάζας. Αυτό οφείλεται στο συνδυασμό της χρόνιας φλεγμονής, της χρόνιας ακινησίας και των χορηγουμένων τις περισσότερες φορές και σε μεγάλες δόσεις κορτικοστεροειδών.
Τα τελευταία χρόνια αρκετές μελέτες έδειξαν ότι οι αντι TNF βιολογικοί παράγοντες έχουν την δυνατότητα πλην της μείωσης των φλεγμονωδών φαινομένων να επιδρούν και στο οστούν και να αναστέλλουν την φθορά του. Πράγματι είναι γενικά αποδεκτό ότι οι βιολογικοί παράγοντες βελτιώνουν την οστική μάζα τόσο σε τοπικό όσο και σε γενικό επίπεδο.
DOI: 10.1530/boneabs.1.CU2.5