Πόση βιταμίνη D προσλαμβάνουμε με την τροφή
και πόση προέρχεται από την ηλιακή ακτινοβολία?
Αγγελ. Αραβαντινού, Παθολόγος ε., (Aggeliki.Aravadinou@gmail.com).
Για περισσότερο από 20 χρόνια μας έλεγαν ότι το 90 % της βιταμίνης D που διαθέτουμε συντίθεται από το δέρμα μας μέσω της επαρκούς έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.
Το 2013, ο καθηγητής Robert Heaney έγραψε ένα εξαιρετικό άρθρο κάνοντας μία απλή ερώτηση: Από πού προέρχεται η βιταμίνη D που διαθέτουμε? Και πάλι μας έλεγαν ότι το 90% αυτής παράγεται από το δέρμα. Ο δρ Heaney και οι συνάδελφοί του ήθελαν να διαπιστώσουν εάν αυτό είναι αλήθεια.
Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει ότι λαμβάνουμε περίπου 120–180 IU βιταμίνης D/την ημέρα με την τροφή, αν και μερικές μελέτες δείχνουν ότι η ποσότητα αυτή μπορεί να φτάνει και τα 300 IU/την ημέρα. Η υπόλοιπη ποσότητα βιταμίνης συντίθεται στην επιδερμίδα. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι εάν δε λάβουμε την απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης με την τροφή, θα πρέπει να την λάβουμε μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.
Σε αυτή τη μελέτn οι συγγραφείς έλαβαν υπόψη τα δεδομένα από 8 μελέτες που έδειχναν εξάρτηση της ποσότητας της 25(OH)D από την χορηγούμενη βιταμίνη D. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν μαθηματικές μεθόδους ώστε να υπολογίσουν την ολική ποσότητα βιταμίνης D από την τροφή και την ηλιακή ακτινοβολία ώστε να επιτευχθούν συγκεκριμένα επίπεδα βιταμίνης 25(OH)D.
Ανακάλυψαν ότι το μέσο ολικό ποσό βιταμίνης D είναι περίπου 2,200 IU ημερησίως και επαρκεί για τον σχηματισμό 25(OH)D σε επίπεδο της τάξης των 20-25 ng/ml.
Η σύνθεση της βιταμίνης μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δε διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα επίπεδα βιταμίνης D του οργανισμού. Η μεγαλύτερη συνεισφορά της ηλιακής ακτινοβολίας σε οποιαδήποτε από τις 8 μελέτες που εξετάστηκαν δεν ήταν πάνω από 25%. Ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες η τιμή αυτή δεν ξεπέρασε τα 485 IU/την ημέρα, ποσότητα πολύ χαμηλότερη από ότι πιστεύαμε. Η μέση ποσότητα βιταμίνης D από τον ήλιο είναι περίπου 320-480 IU/ημερησίως ενώ η αντίστοιχη από τις τροφές είναι 120 -160 IU/ημερησίως
Κατά συνέπεια στην υπάρχει ένα κενό 1,600 IU/ημερησίως στην πρόσληψη της βιταμίνης. Από πού όμως προέρχεται το υπόλοιπο αυτό ποσό της βιταμίνης;
Η υπόθεση που παρουσιάστηκε σε αυτό το άρθρο είναι ότι οι τροφές που περιέχουν 25(OH)D δεν εχουν αναγνωριστεί ακόμη πλήρως.
Τα συμπεράσματα ήταν τα εξής:1) οι πηγές πρόσληψης της βιταμίνης D είναι περισσότερες από ότι μπορεί να εξηγηθεί από τις παραδοσιακές πηγές τροφίμων που λαμβάναμε υπόψη μέχρι σήμερα 2) η δερματική σύνθεση της βιταμίνης μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας υπολογίζεται μόνο 10-25% και 3) το υπόλοιπο ποσό της βιταμίνης θα πρέπει να προέρχεται από μη εξακριβωμένες πηγές τροφίμων που ενδεχομένως να περιέχουν εν μέρει προσχηματισμένη 25(OH)D.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η μελέτη αυτή έλαβε υπόψη 8 διαφορετικές μελέτες με πληθυσμούς αναφοράς σε ανεπτυγμένες χώρες οι οποίοι δεν εκτίθενται πολύ στην ηλιακή ακτινοβολία. Πληθυσμοί που ζουν πιο παραδοσιακά και πιο κοντά στον Ισημερινό σίγουρα θα προσλαμβάνουν μικρότερο μέρος της βιταμίνης D με την τροφή ενώ θα συνθέτουν μεγαλύτερο μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.
Πηγή = Heaney RP, Armas LA, French C. J Nutr. 2013 May;143(5):571-5. doi: 10.3945/jn.112.168641. Epub 2013 Mar 20.