19-05-2015

Βιταμίνη D και ρευματοειδής αρθρίτιδα.Σ. Δικαίου, Ρευματολόγος. (stavrouladikaiou@windowslive.com)

Βιταμίνη D και ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Σ. Δικαίου, Ρευματολόγος. (stavrouladikaiou@windowslive.com)
 
 
 
Η Vit D είναι μία στεροειδής ορμόνη σε πρόδρομη μορφή, η οποία υφίσταται δύο υδροξυλιώσεις. Η πρώτη υδροξυλίωση μετατρέπει την Vit D σε 25OHVit D, που είναι δείκτης του status της Vit D στον οργανισμό και η δεύτερη την μετατρέπει στην κυρίως ενεργή μορφή της, την 1,25OHVit D.
Η έλλειψη της VitD μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για εκδήλωση αυτοάνοσου νοσήματος , συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ). Υπάρχουν πολλές μελέτες που συνδέουν την χορήγηση VitD με βελτίωση της μυϊκής ισχύος και της ισορροπίας του σώματος. Επίσης πολλοί ερευνητές έχουν συσχετίσει την έλλειψη VitD με τον χρόνιο πόνο, την μυϊκή αδυναμία, τις διαταραχές της διάθεσης και τον περιορισμό των γνωστικών λειτουργιών στους ηλικιωμένους.
Η έλλειψη VitD είναι συχνή στην ΡΑ και μπορεί να έχει σχέση με την ενεργότητα της νόσου. Διάφορες πληθυσμιακές μελέτες έχουν δείξει την επίδραση της έλλειψης της VitD στην ποιότητα ζωής (QoL-Quality of life) , όμως δεν έχει μελετηθεί αυτό σε ασθενείς με ΡΑ.
Στο τεύχος Απριλίου 2015 του περιοδικού Journal of Clinical Rheumatology δημοσιεύθηκε μελέτη από την Πολωνία που είχε ως  σκοπό να προσδιορίσει την  πιθανή σχέση μεταξύ της έλλειψης της VitD, της QoL, της φυσικής δραστηριότητας και της ενεργότητας της νόσου στην ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Μελέτησαν 97 ασθενείς με  ΡΑ και 28 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα ως ομάδα ελέγχου. Μετρήθηκαν η 25OHVitD, το ασβέστιο, ο φώσφορος και η παραθορμόνη. Οι ασθενείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για εκτίμηση ποιότητας ζωής (SF-36, BDI, HAQ) και εκτιμήθηκε ο πόνος και η κόπωση με οπτική αναλογική κλίμακα (visual analog scale-VAS). Επίσης εκτιμήθηκε η δραστηριότητα της νόσου με τον δείκτη DAS28.
Το 76.3% των ασθενών με ΡΑ είχε ανεπάρκεια VitD (κάτω20ng/dl) και το 38.1% από αυτούς είχε σοβαρή ανεπάρκεια (κάτω από 10ng/dl). Οι ασθενείς με σοβαρή ανεπάρκεια (κάτω 10ng/dl) είχαν μεγαλύτερη διάρκεια νόσου και συννοσηρότητες.
 Διαπίστωσαν μία αρνητική συσχέτιση μεταξύ της τιμής της 25OHVitD στον ορό και του DAS28, ειδικά σε 28 ασθενείς με ενεργό ΡΑ (DAS28 πάνω 2.6).Δηλαδή οι ασθενείς με την μεγαλύτερη ενεργότητα είχαν τις χαμηλότερες τιμές VitD. Αυτά τα ευρήματα έρχονται σε συμφωνία και με άλλες μελέτες και πιστεύεται ότι η ελάττωση των τιμών της 25OHVitD στο ορό  ασθενών με υψηλή ενεργότητα πιθανόν είναι μέρος της απάντησης οξείας φάσεως. Οι ασθενείς με μέτριας ενεργότητας νόσο είχαν χαμηλότερα επίπεδα VitD από αυτούς με ήπια ενεργότητα.  Δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ πόνου –κόπωσης και VitD. Όμως παρατήρησαν θετική συσχέτιση μεταξύ της τιμής της 25OHVitD, της φυσικής δραστηριότητας και των γνωστικών λειτουργιών.
Οι ερευνητές αναφέρουν ως περιορισμούς για αυτή τη μελέτη τον αποκλεισμό ασθενών που έπαιρναν VitD, το ότι η μέτρηση της 25OHVitD έγινε μία φορά και το ότι δεν έλαβαν υπόψη τους διάφορους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα της VitD, όπως το κάπνισμα ή η κατανάλωση αλκοόλ. 
Συμπερασματικά σε αυτή τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με ΡΑ  είχαν ανεπάρκεια VitD και αυτό συσχετίσθηκε με χειρότερη ποιότητα ζωής, χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και υψηλότερη ενεργότητα νόσου. Όπως αναφέρουν και οι συγγραφείς αυτού του άρθρου χρειάζονται περισσότερες μελέτες σχετικά με την ενεργότητα της νόσου και την ανεπάρκεια VitD σε ασθενείς με ΡΑ.