Η αύξηση ή η απώλεια βάρους στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος.
Σ. Δικαίου, Ρευματολόγος, (stavrouladikeou@windowslive.com).
Η αύξηση και η απώλεια βάρους στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες συσχετίζεται με αύξηση της επίπτωσης (incidence) κατάγματος αλλά σε διαφορετικές ανατομικές θέσεις σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMJ (British Medical Journal) στις 27 Ιανουαρίου 2015. Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την παραδοσιακή άποψη ότι η αύξηση βάρους προστατεύει από κατάγματα.
Στην μελέτη έγινε ανάλυση δεδομένων από 120000 υγιείς μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες λάμβαναν μέρος στην Health Initiative Observations Study and Clinical Trials. Η ηλικία των γυναικών κυμαινόταν από 50 έως 79 έτη στην αρχή της μελέτης (1993-1998) και καταγράφηκαν δεδομένα για διάστημα κατά μέσο όρο 11 χρόνων.
Κατά την έναρξη της μελέτης έγινε καταγραφή της ηλικίας, της εθνικότητας, του BMI, του καπνίσματος, της πιθανής λήψης αλκοόλ, του επιπέδου της φυσικής δραστηριότητας, της πρόσληψης ασβεστίου και βιταμίνης D.
Κάθε χρόνο οι γυναίκες που συμμετείχαν ζυγίζονταν και ανέφεραν εάν είχαν παρουσιάσει κατάγματα άνω άκρων (χεριών, καρπών, ώμων, αγκώνων, βραχιόνων), κάτω άκρων (ποδιών, γονάτων, μηριαίων οστών, ποδοκνημικών) και κεντρικού σώματος (ισχίων, λεκάνης, σπονδυλικής στήλης).
Το βάρος σώματος θεωρείτο σταθερό εάν η αλλαγή βάρους ήταν μικρότερη από 5% του αρχικού. Απώλεια βάρους θεωρείτο εάν η απώλεια ήταν μεγαλύτερη από 5% του αρχικού βάρους και αύξηση βάρους εάν η αύξηση ήταν μεγαλύτερη από 5% του αρχικού.
Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής: η απώλεια βάρους συσχετίσθηκε με μία αύξηση κατά 65% των καταγμάτων ισχίου, με αύξηση κατά 9% των καταγμάτων άνω άκρων και με αύξηση κατά 30% των καταγμάτων σώματος (δηλ. ισχίων, λεκάνης και σπονδυλικής στήλης).
Έγινε σύγκριση με τις γυναίκες που είχαν σταθερό βάρος και η αύξηση του βάρους προκάλεσε 10% αύξηση των καταγμάτων των άνω άκρων και 18% αύξηση των καταγμάτων των κάτω άκρων, ενώ τα κατάγματα σώματος δεν είχαν διαφορά.
Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που εστιάζει στο πώς οι αλλαγές του σωματικού βάρους μπορούν να επιδράσουν διαφορετικά στα κατάγματα άνω άκρων, κάτω άκρων και κεντρικού σώματος σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες στις ΗΠΑ. Οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με τις γυναίκες που χάνουν βάρος από πρόθεση γιατί αυτό συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα καταγμάτων κάτω άκρων κατά τους συγγραφείς.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Juliet Compston του Cambridge University, η απώλεια βάρους από πρόθεση περισσότερο από 5% θα πρέπει να θεωρείται στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κίνδυνος για κάταγμα. Επίσης το εύρημα της αύξησης κινδύνου κατάγματος όταν έχουμε αύξηση βάρους, μολονότι είναι μικρός, δείχνει την ανάγκη λήψης μέτρων ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις.
Πηγή: Postmenopausal weight change and incidence of fracture: post hoc findings from Women’s Health Initiative Observational Study and Clinical Trials, Carolyn J Crandall professor of medicine, Vedat O Yildiz statistical analyst, Jean Wactawski-Wende professor, Karen C Johnson professor, Zhao Chen professor, Scott B Going professor, Nicole C Wright assistant professor, Jane A Cauley professor of epidemiology and vice chair for research, The BMJ, doi: 10.1136/bmj.h25, published 27 January 2015.
Editorial: Weight change and risk of fracture in postmenopausal women, Juliet Compston emeritus professor of bone medicine, The BMJ, doi: 10.1136/bmj.h60, published 27 January 2015.