27-02-2018

Oστεοπορωτικά κατάγματα και εισπνεόμενη κορτιζόνη στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.Γεώργιος Ντεϊμεντές, Ορθοπαιδικός Χειρουργός (nteimentes@gmail.com).

Oστεοπορωτικά κατάγματα και εισπνεόμενη κορτιζόνη
στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.
Γεώργιος Ντεϊμεντές, Ορθοπαιδικός Χειρουργός (nteimentes@gmail.com).
 
 
 
Μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο CHEST 2018 έδειξαν ότι η μακροχρόνια χρήση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών (ICS: inhaled corticosteroids) σε υψηλές δόσεις οδηγεί σε επιταχυνόμενη οστική επιμετάλλωση και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων των μακρών οστών και των σπονδυλικών σωμάτων τόσο σε άνδρες όσο και γυναίκες με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Η δοσοεξαρτώμενη αρνητική επίδραση των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στην οστική πυκνότητα (BMD) είναι γνωστή, αλλά η συγκεκριμένη έρευνα είναι από τις πρώτες που δείχνουν αύξηση των καταγμάτων σε ασθενείς με ΧΑΠ. Πράγματι, οι ερευνητές ανέφεραν ότι η χρήση φλουτικαζόνης ή ισοδύναμου φαρμάκου για 4 ή περισσότερα έτη σε δόσεις ≥1 mg ημερησίως αύξησε ελαφρώς τα κατάγματα στο ισχίο και τα άνω άκρα. Για τη μελέτη της πληθυσμιακής κοόρτης, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από το 1990-2005 από δύο βάσεις δεδομένων περίθαλψης στο Κεμπέκ του Καναδά εντοπίζοντας 240.110 ασθενείς με ΧΑΠ ηλικίας ≥55, τους οποίους παρακολούθησαν έως το 2007 για κατάγματα ισχίου και άνω άκρων. Κατά τη διάρκεια μέσης παρακολούθησης 5,3 ετών, αναφέρθηκαν 19.393 κατάγματα, με ρυθμό 15,2 περιπτώσεις ανά 1.000 ανά έτος. Η χρήση ICS δεν συσχετίστηκε με αύξηση των καταγμάτων στις ετήσιες μετρήσεις (σχετικός κίνδυνος 1,00, 95% CI 0,97-1,03), ωστόσο η μακροχρόνια χορήγησή τους (για > 4 χρόνια) σε ημερήσιες δόσεις των 1.000 mcg ή περισσότερο σε ισοδύναμα φλουτικαζόνης έδειξε ελαφρά αύξηση (RR 1,10, 95% CI 1,02-1,19), ευρήματα που ταιριάζουν με άλλη μελέτη που δείχνει σημαντική μείωση της BMD στους ασθενείς με άσθμα μετά από 3 χρόνια, αλλά όχι στο 1 έτος.
Ως γνωστόν, η θεραπεία με ICS είναι χρήσιμη σε ασθενείς που εμφανίζουν συχνές παροξύνσεις, αλλά έχει σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες είναι δοσοεξαρτώμενες. Ωστόσο, εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, παρότι δεν απαιτείται η χρήση τους στην πλειοψηφία των ασθενών με ΧΑΠ, οι οποίοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με βρογχοδιασταλτικά βραχείας ή μεγάλης διάρκειας. 
Δεδομένου ότι τα εισπνεόμενα κορτικοειδή έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στα οστά και αυξάνουν τον καταγματικό κίνδυνο, η συνταγογράφησή τους πρέπει ουσιαστικά να περιοριστεί στους ασθενείς με συχνούς παροξυσμούς και στη μικρότερη αποτελεσματική δόση, οι οποίοι πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά, ιδιαίτερα οι γυναίκες με οστεοπενία ή οστεοπόρωση.
 
 
Πηγές: 1. Gonzalez A, et al "Long-term use of inhaled corticosteroids in COPD and the risk of fracture" CHEST 2018. 2. Cho YJ and Sin DD "Inhaled corticosteroids and fractures in COPD: Can we finally put this to bed?" CHEST 2018.